ΜΗΤΡΟΤΗΤΑ
Η μητρότητα από τη σκοπιά της ΟΓΕ. Για ποια μητρότητα παλεύουμε.
Η αναπαραγωγική διαδικασία είναι κορυφαία διαδικασία της φύσης. Στην ανθρώπινη κοινωνία, η γέννηση των παιδιών, η δημιουργία της οικογένειας, ο χαρακτήρας της μητρότητας διαμορφώνονται μέσα στην κοινωνία και έχουν άμεση σχέση με τις κοινωνικές ανάγκες και συνθήκες. Η μητρότητα είναι φυσική ιδιότητα της γυναίκας που υλοποιείται με τη συμβολή του άνδρα, και κοινωνικό δικαίωμα της ίδιας και του ζευγαριού. Θεωρούμε ότι πρέπει να έχει κοινωνική αξία και κοινωνικό χαρακτήρα, γι’ αυτό διεκδικούμε την ολόπλευρη στήριξή της από το κράτος. Δεν πρέπει να μπαίνει στις μυλόπετρες των νόμων της αγοράς, ούτε στην Προκρούστια κλίνη της ανταγωνιστικότητας.
Η μητρότητα είναι μία βιολογική και κοινωνική διαδικασία, που δεν αφορά κατ ουσία μόνο μία μικρή χρονική περίοδο στη ζωή της γυναίκας περί την γέννα, δηλαδή την εγκυμοσύνη και το θηλασμό. Αφορά ολόκληρη τη γενετήσια περίοδο της γυναίκας και όχι μόνο . Η δυνατότητα να μπορεί να γεννήσει παιδιά μια γυναίκα διαμορφώνεται σε ολόκληρη τη ζωή της, από την ώρα της σύλληψης μέχρι τουλάχιστον το τέλος της γενετήσιας περιόδου. Και αυτό γιατί η διαμόρφωση και ωρίμανση της γυναίκας, όπως άλλωστε και του άνδρα, βιολογικά και ψυχολογικά, έτσι που να είναι ικανή να γίνει μάνα, αρχίζει από την ώρα της σύλληψής της και εξαρτάται από μια σειρά κοινωνικούς παράγοντες. Η βρεφική, η νηπιακή και η παιδική ηλικία των κοριτσιών, η κάθε μια με τις ιδιαιτερότητές της, αποτελούν τον επόμενο από τον ενδομήτριο σημαντικό σταθμό στην ανάπτυξη της μελλοντικής μάνας. Στην εφηβεία οι κοπέλες έχουν πρόσθετες και αυξημένες ανάγκες, βιολογικές και κοινωνικές, όπως για παράδειγμα υγειονομική φροντίδα, μια σειρά από προληπτικές εξετάσεις, το εμβόλιο κατά του καρκίνου του τραχήλου της μήτρας, ενημέρωση γύρω από τη βιολογία της γυναίκας και τη μητρότητα, την πρόληψη για αφροδίσιες και άλλες λοιμώξεις, την αντισύλληψη κλπ.
Κατά την ώριμη ηλικία χρειάζεται πρόσθετη και ειδική φροντίδα στο χώρο της δουλειάς για την προστασία από επαγγελματικές ασθένειες και ατυχήματα που επιδρούν στη γονιμότητα, στην εγκυμοσύνη και το θηλασμό. Είναι αναγκαίες ακόμα μια σειρά προληπτικές εξετάσεις, όπως το PAP test, μαστογραφία, εξετάσεις προγεννητικού ελέγχου κλπ. Τέλος απαραίτητη είναι η ειδική προστασία και υγειονομική κάλυψη κατά την περίοδο της εγκυμοσύνης, της γέννας και του θηλασμού.
Στην αντίληψη της ΟΓΕ, η σχέση της μητέρας με το παιδί επεκτείνεται σε κάθε ηλικιακή φάση της ζωής του, όμως δεν πρέπει να αποτελεί ατομική- οικογενειακή υπόθεση η ολόπλευρη ψυχοσωματική, πνευματική, κοινωνική του ανάπτυξη. Αφορά τη θέση μας για το συνδυασμό της οικογενειακής (που μοιράζεται η μητέρα με το σύντροφο και πατέρα) και κοινωνικής διαπαιδαγώγησης των παιδιών (μέσα από κρατικές υπηρεσίες και υποδομές προσχολικής αγωγής, εκπαίδευσης, Πρωτοβάθμιας Φροντίδας Υγείας, Πρόνοιας, δημιουργικής απασχόλησης παιδιών).
Γι’ αυτό και η ανάγκη προστασίας της μητρότητας πρέπει να διευρύνεται και να συνεχίζεται ως στήριξη του νέου ζευγαριού, με μεγαλύτερο βάρος στη γυναίκα, ιδιαίτερα όσο θα συνεχίζεται η ανισότιμη θέση της μέσα στην κοινωνία. Η επιστροφή της γυναίκας στη δουλειά μετά την άδεια μητρότητας, με όλα τα δικαιώματα, είναι αδιαπραγμάτευτο δικαίωμα. Όταν λοιπόν μιλάμε για προστασία της μητρότητας, αναφερόμαστε στην κάλυψη όλων των σύγχρονων αναγκών, όπως τις προαναφέραμε, αλλά και σε όλη αυτή την περίοδο. Δηλαδή την εμβρυική, τη βρεφική, την παιδική, την εφηβική, την ενήλικη ζωή της γυναίκας, και όχι περιορισμένα μόνο στην περίοδο της εγκυμοσύνης, της γέννας και του θηλασμού.
Μιλώντας για τη μητρότητα ούτε αγνοούμε ούτε παραγκωνίζουμε το ρόλο του πατέρα και την πατρότητα για τη γέννηση, ανατροφή και μεγάλωμα των παιδιών. Άλλωστε τα αιτήματα για τη στήριξη του νέου ζευγαριού, συνδέονται με τα αιτήματα για τη μητρότητα. Σκοπός μας είναι η ανάδειξη των ιδιαίτερων και αυξημένων αναγκών των γυναικών, που συνδέονται με το ρόλο της γυναίκας στην αναπαραγωγική διαδικασία, αλλά και την κοινωνική ανισοτιμία των γυναικών.
Η διεκδίκηση του κοινωνικού χαρακτήρα της μητρότητας και η έμπρακτη στήριξη της από το κράτος, δεν είναι θέμα μόνο του γυναικείου κινήματος για την ισοτιμία και τη χειραφέτηση των γυναικών. Αποτελεί κομβικό αίτημα του ταξικού συνδικαλιστικού κινήματος και γενικότερα του ριζοσπαστικού λαϊκού κινήματος.
Η μητρότητα από τη σκοπιά της ΕΕ και των κυβερνήσεων. Τι ισχύει σήμερα.
Στη σύγχρονη εκμεταλλευτική κοινωνία, η μητρότητα δεν έχει κοινωνική αξία, δεν θεωρείται κοινωνικό δικαίωμα, αλλά κόστος για τον εργοδότη, προσωπική υπόθεση του ζευγαριού και περισσότερο της γυναίκας. Οι ανάγκες της μητρότητας, για να λέμε τα πράγματα με το όνομά τους, ποτέ δεν ήταν εξασφαλισμένες στα πλατιά λαϊκά στρώματα στην Ελλάδα. Μόνο εν μέρει ικανοποιήθηκαν ορισμένα αιτήματα αιώνων για την προστασία της μητρότητας, κάτω από την πίεση των αγώνων του εργατικού, λαϊκού κινήματος, αλλά και με βάση τις ανάγκες των επιχειρηματικών ομίλων Ταυτόχρονα, ασκούσαν πίεση στις κυβερνήσεις οι κατακτήσεις που απολάμβαναν σε ανώτερο επίπεδο οι γυναίκες που ζούσαν σε χώρες που νίκησε η εργατική επανάσταση όπως η ΕΣΣΔ. Η λάμψη των δικαιωμάτων των γυναικών, συνολικά του λαού της ΕΣΣΔ αποτελούσε φλόγα, φάρο ελπίδας και για τις γυναίκες που ζούσαν σε εκμεταλλευτικές κοινωνίες. Αυτό φοβόντουσαν οι κυβερνήσεις όπως στη χώρα μας.
Τα τελευταία όμως χρόνια, με την επίδραση και των ανατροπών στα πρώην σοσιαλιστικά κράτη, είχαμε μία σοβαρή επιδείνωση. Η οικονομική κρίση ήταν η πρόφαση και η αφορμή για ακόμα πιο βάρβαρη αντιλαϊκή επίθεση στα εργασιακά, ασφαλιστικά, κοινωνικά δικαιώματα των γυναικών των λαϊκών στρωμάτων και στη μητρότητα, αλλά και για αύξηση της βίας και παραβίαση της όποιας νομοθεσίας από τους εργοδότες.
Μάλιστα, το σύστημα δεν αντιμετωπίζει τη μητρότητα μόνο ως ατομική υπόθεση του ζευγαριού, αλλά πήγε και ένα βήμα παραπέρα, βλέποντας στη μητρότητα πεδίο κερδοφορίας λαμπρό για τους επιχειρηματίες. Η κορυφαία λοιπόν διαδικασία της φύσης αντιμετωπίζεται ως εμπόρευμα. Για αυτό στη χώρα μας οι περισσότερες μαιευτικές και γυναικολογικές κλινικές και ό,τι σχετίζεται με αυτές, όπως τράπεζες ωαρίων, ομφαλικών κυττάρων κλπ. βρίσκονται στον ιδιωτικό επιχειρηματικό τομέα, καθώς έχουν το μεγαλύτερο κέρδος στο χώρο της υγείας. Μόνο ο τζίρος που έχουν τα ιδιωτικά μεγαθήρια της Υγείας από τη διαδικασία της Ιατρικώς Υποβοηθούμενης Αναπαραγωγής στη χώρα μας ανέρχεται περί τα 30.000.000 ευρώ ετησίως. Και άλλα πολλά παραδείγματα .
Η ΕΕ και οι κυβερνήσεις αντιμετωπίζουν το δικαίωμα στη μητρότητα υπό το πρίσμα της ανταγωνιστικότητας και της κερδοφορίας των ευρωπαϊκών μονοπωλίων. Πολλά γράφονται και ακούγονται καθημερινά για την προστασία δήθεν της μητρότητας, για την ισότητα και την αυτοδιάθεση του σώματος της γυναίκας, για τα δικαιώματα των παιδιών. Τα θέματα αυτά είναι «πιασάρικα», αλλά στην ουσία τους και στο σύνολό τους, όπως τα παρουσιάζουν, είναι αντιδραστικά, κι ας τα περιτυλίγουν με ψευτοεκσυγχρονιστικούς μανδύες, κι ας τα πασπαλίζουν με μπόλικη χρυσόσκονη «επιστημοσύνης». Οι γυναίκες των λαϊκών οικογενειών, τα νέα ζευγάρια δεν πρέπει να έχουμε καμία αυταπάτη ότι η οποιαδήποτε ευρωπαϊκή οδηγία μπορεί να συμβάλλει στην προστασία του δικαιώματος στη μητρότητα, συνολικά της οικογένειας.
Η ΕΕ δεν αντιμετωπίζει το ζήτημα από τη σκοπιά των αναγκών μας. Καλούνται να συμβιβάσουν πράγματα σε ένα βαθμό αντιφατικά. Από τη μία την επιδίωξη των καπιταλιστών να εντάσσονται οι γυναίκες στην παραγωγή ως φθηνή και ευέλικτη εργατική δύναμη. Διακηρύσσουν στα πλαίσια της στρατηγικής «ΕΕ 2020» ως στόχο την απασχόληση των γυναικών κατά 75% μέχρι το 2020. Από την άλλη, αναγκάζονται να αντιμετωπίσουν τη μητρότητα, τα απαραίτητα μέτρα και παροχές για την προστασία της, ως παράγοντα που ζημιώνει τα κέρδη. Η ουσία της πολιτικής τους είναι η εξής: Ο συνδυασμός εργασίας και μητρότητας είναι απαραίτητος και δεν μπορεί να πραγματοποιηθεί χωρίς κάποια ελάχιστα μέτρα προστασίας της μητρότητας, τόσα όμως που να μην αυξάνουν το κόστος για τους εργοδότες. Οι προτάσεις τους εντάσσονται στο εύηχο «πακέτο για την ισορροπία εργασίας και ζωής».
Στην Ελλάδα όλες διαχρονικά οι κυβερνήσεις συμφωνούν με την πολιτική αυτή που διαμορφώνεται στην ΕΕ, αφού ταυτίζονται στους κεντρικούς άξονες και στην στρατηγική τους. Από κοινού έχουν στηρίξει όλα τα αντιλαϊκά μέτρα για τη γυναίκα των λαϊκών στρωμάτων και τη μητρότητα. Το ίδιο και η Γενική Γραμματεία Ισότητας Φύλου, καθώς και οι φεμινιστικές οργανώσεις στην ΕΕ και στη χώρα μας, οι οποίες τα τελευταία χρόνια, με την ένταση της επίθεσης των μονοπωλίων, δραστηριοποιούνται, ακριβώς για να στηρίξουν τις αντιδραστικές πολιτικές του κεφαλαίου. Μέσα από δράσεις, ΜΜΕ και το διαδίκτυο πασχίζουν συντονισμένα να αποπροσανατολίσουν τις γυναίκες, ώστε να αποδεχτούν το πασιφανές: Η ΜΗΤΡΟΤΗΤΑ ΣΤΟ ΑΠΟΣΠΑΣΜΑ! Με ό,τι αυτό συνεπάγεται για τις ίδιες και τα παιδιά τους.
Θα γίνω μάνα? Πότε θα γίνω μάνα? Η θέση της ΟΓΕ ως προς την επιλογή της γυναίκας και του ζευγαριού για τεκνοποίηση.
Πολλή κουβέντα γίνεται για την ελεύθερη επιλογή της γυναίκας και του ζευγαριού να αποκτήσουν παιδί. Το δικαίωμα η γυναίκα να αποφασίζει με τη συμβολή του συντρόφου της πότε θα γίνει μητέρα, έχει κοινωνικό χαρακτήρα και κοινωνική αξία. Κάθε γυναίκα και νέο ζευγάρι δικαιούται να καλύπτει, με ευθύνη του κράτους, όλες τις σύγχρονες ανάγκες που σχετίζονται με την εργασία και την αναπαραγωγική διαδικασία, ώστε πραγματικά ελεύθερα να αποφασίζουν τη χρονική στιγμή που θα τεκνοποιήσουν. Το δικαίωμα στην ενημέρωση με εκπαιδευτικά προγράμματα στα σχολεία και τους εργασιακούς χώρους, στις γειτονιές και στα κέντρα οικογενειακού προγραμματισμού από εξειδικευμένο προσωπικό είναι επιτακτική ανάγκη
Με ευθύνη του κράτους πρέπει να διδάσκεται η σεξουαλική αγωγή στα σχολεία, καθώς και οι μέθοδοι αντισύλληψης. Η ενημέρωση αυτή θα μπορούσε να έχει μαζικό χαρακτήρα και να γίνεται μέσα από το σχολείο, από εξειδικευμένο στο θέμα προσωπικό. Από το διεκδικητικό μας πλαίσιο δε λείπουν οι δημόσιες υπηρεσίες οικογενειακού προγραμματισμού ενταγμένες στο αναπτυγμένο δίκτυο Πρωτοβάθμιας Φροντίδας Υγείας (ΠΦΥ), για το οποίο παλεύουμε από την ίδρυση της Ομοσπονδίας μας.
Και βέβαια, όταν διαπιστώνεται πρόβλημα υπογονιμότητας στο ζευγάρι με επιστημονικά κριτήρια, θα πρέπει να μπορεί να προστρέξει στο δίκτυο Ιατρικώς Υποβοηθούμενης Αναπαραγωγής (ΙΥΑ) που διεκδικούμε να είναι σύγχρονο, δημόσιο και δωρεάν, στα πλαίσια ενός ενιαίου αποκλειστικά Δημόσιου και Δωρεάν συστήματος Υγείας
Ενδεικτικό της υποκρισίας της ΕΕ και των κυβερνήσεων, αλλά και της τεράστιας ευθύνης του κράτους, είναι το θέμα των αμβλώσεων. Η παντελής έλλειψη σεξουαλικής αγωγής και οικογενειακού προγραμματισμού αποτελούν αίτια για τις ανεπιθύμητες εγκυμοσύνες. Η χώρα μας έχει πρωτιά στις αμβλώσεις σε όλη την Ευρώπη. Στην ΕΕ κυριαρχεί υποκριτικός πουριτανισμός στο θέμα των αμβλώσεων, που παραμένουν εκτός νόμου σε διάφορες χώρες.
Για το ζήτημα των αμβλώσεων, είτε κατ επιλογή της γυναίκας σε περίπτωση ανεπιθύμητης εγκυμοσύνης, είτε για ιατρικούς λόγους, θεωρούμε πως πρέπει να είναι νόμιμες. Να πραγματοποιούνται δωρεάν σε δημόσια κέντρα με επιστημονικό και ασφαλή τρόπο. Οπωσδήποτε τασσόμαστε υπέρ της μείωσης του αριθμού των αμβλώσεων, καθώς θέτουν σε κίνδυνο την ψυχοσωματική και αναπαραγωγική υγεία των νέων κοριτσιών και των γυναικών. Δεν πρέπει επουδενί να αποτελούν τον βασικό τρόπο αντισύλληψης. Όμως επισημαίνουμε πως αυτή η μείωση αποτελεί ευθύνη του κράτους, μέσω δωρεάν προγραμμάτων ενημέρωσης και σεξουαλικής αγωγής στον έφηβο πληθυσμό.
Βασικός στόχος του ριζοσπαστικού γυναικείου κινήματος είναι η μείωση έως και εξάλειψη όλων εκείνων των ανασταλτικών παραγόντων, ώστε το ζευγάρι να μπορεί να γεννήσει όσα παιδιά θέλει και όποτε το θέλει με φυσιολογικό τρόπο.
Θα γίνω μάνα? Πότε θα γίνω μάνα? Τι κρύβεται πίσω από τη βιτρίνα «της ελεύθερης επιλογής».
Και στο ζήτημα της τεκνοποίησης, η «ελευθερία» της γυναίκας και του ζευγαριού να αποφασίσουν μένει μόνο στα χαρτιά. Η ανεργία, η υποαπασχόληση, οι μισθοί-ψίχουλα ιδίως στους νέους εργαζόμενους, η ανασφάλιστη εργασία, μεταθέτουν αναγκαστικά την απόφαση για απόκτηση παιδιού στο μέλλον, εγγύς, απώτερο ή… και ποτέ. Το κόστος, ακόμα και του προγεννητικού ελέγχου και του ίδιου του τοκετού, βάζει φρένο στην απόφαση της γυναίκας για τεκνοποίηση. Συχνά ακούμε από νέες γυναίκες σε αναπαραγωγική ηλικία « Εδώ δεν μπορώ να θρέψω τον εαυτό μου, μένω με τους γονείς μου, είμαστε τώρα για παιδιά?». Άλλωστε, αφού η μητρότητα πλασάρεται και αντιμετωπίζεται από κράτος και εργοδοσία ως ατομική ευθύνη της γυναίκας, και άρα απουσιάζει κάθε κρατική στήριξη, είναι λογικό πολλές νέες γυναίκες να την αναβάλλουν για το μέλλον, αδυνατώντας να ανταπεξέλθουν σε όλο το φόρτο που συνεπάγεται.
Σήμερα η γυναίκα μπορεί να απολαμβάνει δικαιώματα που πριν από πολλά χρόνια ήταν απρόσιτα στις γυναίκες. Μπορεί να μορφωθεί και να ξεφύγει από την αντιδραστική αντίληψη για τη βιολογική κατωτερότητα της γυναίκας και τον περιορισμό της στον μητρικό ρόλο. Σε προηγούμενες δεκαετίες, και στην Ελλάδα, η πλειοψηφία των νέων γυναικών ασχολούνταν με το θέμα της τεκνοποίησης και του γάμου από μικρή σχετικά ηλικία, για μια σειρά από λόγους. Η γυναίκα είχε πολύ μικρότερη ένταξη στην κοινωνική εργασία και ο γάμος ήταν άμεσα δεμένος με τους οικονομικούς και κοινωνικούς καταναγκασμούς της γυναίκας και των παιδιών από τον άνδρα
Η τάση στις μέρες μας έχει αντιστραφεί, για οικονομικούς-βιοποριστικούς λόγους αφενός, αφετέρου διότι έτσι βολεύει το σύστημα. Από τη μία θέλουν την αναπαραγωγή του είδους, ώστε η γυναίκα να φέρνει στον κόσμο τον επόμενο, μελλοντικό εργαζόμενο προς εκμετάλλευση. Από την άλλη έχουμε πολλά παραδείγματα που επιβεβαιώνουν ότι θέλουν τη γυναίκα-εργαζόμενη, ιδίως τη νέα, απαλλαγμένη από σημαντικές δεσμεύσεις, όπως οικογενειακές. Για ποιο λόγο? Μα για να την ξεζουμίζουν στο έπακρο προς όφελος της επιχείρησης. Τα περιστατικά και οι καταγγελίες στα σωματεία αμέτρητα για γυναίκες που τις βάζουν να υπογράψουν στο συμφωνητικό της πρόσληψης ότι δε θα παντρευτούν και δε θα κάνουν παιδί, για γυναίκες που απολύθηκαν λόγω εγκυμοσύνης.
Βασικός μοχλός πίεσης προς τις γυναίκες, που ύπουλα και έντεχνα παρουσιάζουν, είναι το πρότυπο της καριερίστριας, η προσπάθεια για εξίσωση με τον άνδρα εργαζόμενο, τα οποία έχουν απήχηση και απευθύνονται σε γυναίκες στελέχη επιχειρήσεων, επιδρούν και στη συνείδηση νέων γυναικών με ανώτερη πανεπιστημιακή μόρφωση, αλλά και στη συνείδηση των γυναικών των λαϊκών οικογενειών.
Στην κατεύθυνση αυτή το προηγούμενο διάστημα, μονοπωλιακοί κολοσσοί, όπως η Apple και η Facebook, δε δίστασαν να διαφημίσουν την επιδότηση της κρυοσυντήρησης των ωαρίων των γυναικών υπαλλήλων τους σαν κίνητρο δήθεν για την προσέλκυση περισσότερων γυναικών στη δουλειά. Το κίνητρο για τα δύο μεγαθήρια είναι η προσπάθεια να προσελκύσουν ως στελέχη και εργαζόμενες περισσότερες γυναίκες π, προσδοκώντας βελτίωση της ανταγωνιστικότητας και της κερδοφορίας τους. Να ξεκαθαρίσουμε ότι η κρυοσυντήρηση των ωαρίων είναι μέθοδος ευεργετική όταν οι γυναίκες στρέφονται σε αυτή για ιατρικούς λόγους. Στην προκειμένη όμως περίπτωση, προβάλλουν ως ανάγκη της γυναίκας μια σημαντική επιστημονική συμβολή στην αναπαραγωγή, όχι επειδή της χρειάζεται για να γίνει μητέρα, αλλά επειδή αυτό συμφέρει τον εργοδότη. Και βέβαια της επιβάλλουν την άποψη ότι η μητρότητα είναι εμπόδιο στη δουλειά της. Βασίζεται στην πιο χυδαία σκοταδιστική αντίληψη για τη γυναίκα ως «παιδοποιητική μηχανή», ανεξάρτητα αν προβάλλεται προπαγανδιστικά ως η πιο εξελιγμένη επιστημονικά μέθοδος. Παράλληλα, με το «καρότο» της κατάψυξης των ωαρίων, καλλιεργείται η αντίληψη της γυναίκας ως αναπαραγωγικής μηχανής. Η αυτοδιάθεση της γυναίκας είναι φυσικά αυταπάτη, αφού καταπιέζεται η κοινωνική ουσία της μητρότητας όχι με ελεύθερη, δική της επιλογή, αλλά υπό τη σπάθη του εργοδότη. Η ουσία είναι ότι ρίχνουν στη συνείδηση των γυναικών το δηλητήριο πως η αναβολή της μητρότητας, μια αναγκαστική επιλογή που γίνεται από πολλές γυναίκες μπορεί να είναι συμφέρουσα λύση και για τις ίδιες και για τον εργοδότη, πέρα από τους κινδύνους που αυτό συνεπάγεται για την ψυχοσωματική υγεία της γυναίκας και του παιδιού της. Στο σύνθετο, ύπουλο θέμα της κατάψυξης των ωαρίων που διαφημίζουν ταιριάζει ο στίχος « Είμαι εξάρτημα εγώ της μηχανής σας, κι ο γιος μου το ανταλλακτικό».
Ναι, είμαι έγκυος! Και τώρα…
Προγεννητικός έλεγχος. Τι διεκδικούμε.
Η σημασία της προγεννητικής φροντίδας και του τακτικού ελέγχου είναι τεράστια για την επιτυχή και ασφαλή κύηση. Πρέπει να παρέχεται ισότιμα και δωρεάν σε όλες τις γυναίκες, από δημόσια κέντρα υγείας αστικού τύπου με γυναικολόγους, μαίες, εργαστήρια, αλλά και κέντρα-μαιευτήρια για εξειδικευμένες εξετάσεις όταν απαιτούνται επιστημονικά. Όλες οι έγκυες να έχουν τη δυνατότητα και την υποχρέωση για πρόσβαση σε υψηλού επιπέδου ποιοτικές υπηρεσίες προγεννητικού ελέγχου, καθώς η κύηση δεν είναι ατομική ευθύνη, αλλά κοινωνική. Η σωστή επιστημονικώς παρακολούθηση της κύησης οδηγεί σε μείωση των επιπλοκών, αλλά και σε μείωση των γεννήσεων παιδιών ΑμΕΑ πχ σύνδρομο Down.
Προγεννητικός έλεγχος. Πανάκριβος και στην ατομική ευθύνη της μητέρας.
Οι εξετάσεις προγεννητικού ελέγχου καλύπτονται μερικώς σε ασφαλιστικό επίπεδο. Μάλιστα, με δεδομένα τα ποσοστά ανεργίας και ανασφάλιστης εργασίας, οι χιλιάδες ανασφάλιστες που κυοφορούν καλούνται να καλύψουν τα έξοδα από την τσέπη τους. Και μιλάμε για 650 ευρώ ελάχιστο ποσό, που μπορεί να φτάσει πολύ παραπάνω. Και ο προγεννητικός έλεγχος γίνεται πεδίο κερδοφορίας. Για αυτό έκλεισαν δεκάδες Κέντρα Φροντίδας Μητέρας-Παιδιού που λειτουργούσαν στα πρώην ΙΚΑ. Σύμφωνα με στοιχεία της ΕΛΣΤΑΤ, αυξήθηκαν οι γεννήσεις νεκρών εμβρύων κατά 21,5% τα έτη 2008-2011, καθώς και η βρεφική θνησιμότητα κατά 42% τα έτη 2008-2010. Σε νόμο μάλιστα που ψηφίστηκε το 2014 από το Υπ. Υγείας για τη βελτίωση της περιγεννητικής φροντίδας, ο προσανατολισμός είναι μόνο προς τις κυήσεις που χαρακτηρίζονται ως υψηλού κινδύνου. Για μία ακόμα φορά η κρατική ευθύνη περιορίζεται στις ακραίες περιπτώσεις, και όχι στην προαγωγή της περιγεννητικής φροντίδας που είναι απαραίτητη για όλες τις εγκύους.
Τοκετός: κορυφαία στιγμή του ανθρώπου. Πώς θα έπρεπε να είναι…
Όλες οι στιγμές που συνθέτουν τον τοκετό είναι σταθμός στη ζωή της γυναίκας και του νέου ανθρώπου, του παιδιού. Ο τοκετός είναι κορυφαία διαδικασία στη φύση και στην κοινωνία και ανάλογα πρέπει να αντιμετωπίζεται από το κράτος. Όλες οι γυναίκες αδιακρίτως πρέπει να έχουν πρόσβαση σε ποιοτικά, υψηλού επιπέδου, από κτιριακή και επιστημονική υποδομή, μαιευτήρια δημόσια και δωρεάν, χωρίς όρους και προϋποθέσεις Με γυναικολόγους, μαίες, νεογνολόγους , ψυχολόγους και άλλες ειδικότητες με εξειδίκευση σε θέματα τοκετού και περιγεννητικής φροντίδας. Με μόνιμο προσωπικό σε σωστή αναλογία προς τις μητέρες και τα νεογνά. Παλεύουμε για κρατικά μαιευτήρια, με περιβάλλοντα χώρο ανθρώπινο, σύγχρονο, χαρούμενο, ήσυχο, ώστε τόσο το νεογνό, όσο και η νέα μητέρα να προσαρμόζονται ομαλά στο στρες του τοκετού και στη νέα, και για τους δύο, πραγματικότητα. Με κέντρα εκπαίδευσης για το θηλασμό δωρεάν.
Ως προς τον τρόπο του τοκετού, αυτός θα πρέπει να αποφασίζεται από τον μαιευτήρα με επιστημονικά κριτήρια, μετά από συστηματική παρακολούθηση της εγκυμοσύνης. Και φυσικά αφού ενημερώνεται πλήρως και συμφωνεί η γυναίκα. Καισαρική πρέπει να πραγματοποιείται σαφώς όταν πληρούνται ορισμένες, ιατρικώς πάντα, προϋποθέσεις κατόπιν ορθής ενημέρωσης από τον ιατρό. Ο τοκετός πρέπει να γίνεται με γνώμονα την ασφάλεια μητέρας και παιδιού, με βάση τις σύγχρονες επιστημονικές εξελίξεις και μεθόδους, με κατάλληλη αναλγησία, με σύγχρονα υλικά και εργαλεία, από κατάλληλα εκπαιδευμένο ιατρικό και νοσηλευτικό προσωπικό.
Τοκετός: εμπόρευμα στον καπιταλισμό….
Ο τοκετός, όπως τα πάντα άλλωστε, κοστολογείται σαν εμπόρευμα και μάλιστα πανάκριβο στο βάρβαρο καπιταλιστικό σύστημα που ζούμε. Η γέννηση με φυσιολογικό τοκετό κοστίζει 650 ευρώ, η καισαρική διπλάσια, δηλαδή περί τα 1200 ευρω.Η επισκληρίδιος αναισθησία κοστίζει έξτρα. Στα ιδιωτικά μαιευτήρια που ανθούν το κόστος διπλασιάζεται. Ανάλογα δε με το είδος του δωματίου πολλαπλασιάζεται. Επιπλέον, μιας και η στιγμή χαράς και ευφορίας γονιών και συγγενών «πουλάει», μέσα στα μαιευτήρια στήνεται ένα γαϊτανάκι πλασαρίσματος προϊόντων, με το αζημίωτο φυσικά. Το κόστος φτάνει χιλιάδες ευρώ, για προϊόντα και υπηρεσίες που υπάρχουν σε αφθονία και θα έπρεπε να παρέχονται ισότιμα σε όλες τις μητέρες και τα μωρά, δωρεάν ή σε πολύ χαμηλές τιμές . Εμπόδιο και εδώ είναι το κέρδος. Μάλιστα, και σαν ομοσπονδία, ενημερωθήκαμε για περιστατικά γυναικών που μόλις είχαν γεννήσει σε δημόσια νοσοκομεία, και επειδή δεν είχαν να πληρώσουν δεν τους έδιναν εκβιαστικά εξιτήριο.
Τα δημόσια μαιευτήρια, είναι υποστελεχωμένα, με παλαιωμένες και κακοσυντηρημένες υποδομές. Οι εργαζόμενοι σ’ αυτά γενικά εργάζονται με φιλότιμο και ευσυνειδησία, κάνοντας σε πολλές περιπτώσεις υπεράνθρωπες προσπάθειες να εξυπηρετήσουν τις αυξημένες ανάγκες των εγκύων και των λεχώνων γυναικών. Όμως γίνεται μια συστηματική προσπάθεια για να υπάρχει αυξημένη δυσπιστία των γυναικών για την περίθαλψη που θα έχουν στο δημόσιο, αν θα είναι σωστή και ασφαλής για τις ίδιες και τα παιδιά τους, γεγονός που εντείνεται από φαινόμενα όπως το φακελάκι.
Πολυσυζητημένο θέμα που απασχολεί τις γυναίκες είναι η καισαρική. Στοιχεία της Ελληνικής Μαιευτικής Εταιρείας του 2013 αναδεικνύουν ότι το 54% των τοκετών στη χώρα μας γίνονται με καισαρική. Το κόστος και το κέρδος, η αύξηση της ηλικίας των πρωτότοκων γυναικών, και μαζί με αυτό η αύξηση της παθολογίας του εμβρύου, η αμυντική ιατρική, η επιθυμία των ιατρών να ξεμπερδεύουν μία ώρα γρηγορότερα, είναι οι σημαντικότερες αιτίες που από το 1996 παρατηρείται αύξηση κατά 40% των καισαρικών τομών.
Ένα ζήτημα αιχμής που έχουμε επανειλημμένα διεκδικήσει τα τελευταία χρόνια είναι το επίδομα τοκετού. Οι κυβερνήσεις δε δίστασαν να το καταργήσουν όταν ο τοκετός γίνεται στο δημόσιο, και στα συμβεβλημένα με τον ΕΟΠΥΥ ιδιωτικά μαιευτήρια για τις ασφαλισμένες. Κόβοντας το επίδομα τοκετού ύψους 900 ευρώ, το κράτος ουσιαστικά επιδοτεί τον τοκετό στο σπίτι, πριμοδοτώντας έτσι τον κίνδυνο, με βάση τα στοιχεία από χώρες όπου εφαρμόζεται ο τοκετός στο σπίτι και με θεωρητικά πιο αναπτυγμένα από τη χώρα μας συστήματα υγείας. Το ίδιο το κράτος παρακινεί κατ αυτό τον τρόπο πολλές ανυποψίαστες και απελπισμένες μητέρες να γεννήσουν στο σπίτι σαν τις προγιαγιάδες τους, φέρνοντας σαν παραδείγματα γνωστά ονόματα και διασημότητες. Ντύνουν έτσι αυτό το μέτρο με το μανδύα του ριζοσπαστικού, του εναλλακτικού, του πιο φυσικού. Αυτό που επιμελώς κρύβουν είναι ότι οι διάσημες, και πλούσιες εννοείται, μαμάδες-πρότυπα, έχουν αμέριστη επιστημονική και υλικοτεχνική υποστήριξη στο ίδιο τους το σπίτι, εάν κάτι «στραβώσει» στον τοκετό.
Μελέτη της Εθνικής Σχολής Δημόσιας Υγείας έδειξε ότι ο τοκετός στο σπίτι συμφέρει το κράτος, αφού μειώνει το κόστος κατά 60%. Πόσο κοστολογείται άραγε η ζωή της μάνας και του νεογνού? Είναι τραγικό την ίδια στιγμή που δεν υπάρχουν καν οι στοιχειώδεις, αναγκαίες υπηρεσίες στο σπίτι της μέσης λαϊκής οικογένειας, να προπαγανδίζεται ως καλύτερη επιλογή ο φυσιολογικός τοκετός να γίνεται στο σπίτι. Στην επιλογή αυτή σπρώχνονται κάποιες γυναίκες και από την απωθητική κατάσταση των μαιευτηρίων, με την πλήρη εμπορευματοποίηση που προαναφέραμε. Έτσι, με την αρωγή και του κράτους, ο κατ οίκον τοκετός τείνει να αποκτήσει διαστάσεις κινήματος.
Η ομοσπονδία μας δεν παύει να διεκδικεί επαναφορά του επιδόματος τοκετού για όλες τις γυναίκες. Το επίδομα τοκετού είναι ένα ελάχιστο βοήθημα προς τα νέα ζευγάρια για την έλευση του νεογέννητου, που απέκτησε μεγαλύτερη αξία Διεκδικούμε επίδομα τοκετού 1000 ευρώ για κάθε παιδί, για όλες τις γυναίκες, χωρίς προϋποθέσεις, και για τις αγρότισσες, τις αυτοαπασχολούμενες και τις άνεργες.
Άδεια μητρότητας: τι διεκδικούμε…
Διεκδικούμε για όλες τις εργαζόμενε άδειες κύησης – τοκετού – λοχείας δύο μήνες πριν και έξι μήνες μετά τον τοκετό, άδεια μητρότητας για ένα χρόνο, με πλήρη μισθό, ασφαλιστικά δικαιώματα και ιατροφαρμακευτική περίθαλψη. Στη συνέχεια, διευκόλυνση της επιστροφής της μητέρας στην εργασία, με μειωμένα ωράρια κατά δύο ώρες για τα επόμενα δύο χρόνια και κατά μία ώρα για άλλα δύο, με δίκτυο δημόσιων και δωρεάν βρεφονηπιακών σταθμών και υποδομών για τη δημιουργική απασχόληση βρεφών και νηπίων.
Άδεια μητρότητας: σε λίγο θα μας υποχρεώνουν να γυρίζουμε στη δουλειά την επομένη της γέννας…
Η συζήτηση στην ΕΕ για τον ορισμό της ελάχιστης άδειας μητρότητας ξεκίνησε από το 2009. Παρά τους διακηρυγμένους στόχους, στον πυρήνα της συζήτησης δε βρίσκεται το δικαίωμα των νέων μητέρων και των παιδιών τους, αλλά το κόστος που προκύπτει από την εφαρμογή του μέτρου. Το ενδιαφέρον τους για την κατοχύρωση της ελάχιστης άδειας μητρότητας σχετίζεται με την προσπάθεια αύξησης της γυναικείας απασχολησιμότητας προς όφελος των επιχειρηματιών.
Αξίζει να θυμηθούμε την στάση της ελληνικής κυβέρνησης στη σχετική συζήτηση στο ευρωκοινοβούλιο το 2010. Η ελληνική πλευρά στάθηκε τελείως αρνητική σε οποιαδήποτε αύξηση της διάρκειας της άδειας μητρότητας. Υποστήριξε δε την άποψη πως η άδεια μητρότητας πρέπει να αμείβεται με ποσό ισοδύναμο των αποδοχών ασθενείας, και όχι με το μισθό των εργαζομένων.
Στην Ελλάδα η ελάχιστη άδεια μητρότητας είναι 17 εβδομάδες. Προϋπόθεση η ελάχιστη συμπλήρωση 200 ημερών ασφάλισης τα τελευταία 2 έτη πριν την πιθανή ημερομηνία τοκετού. Η άδεια αμείβεται με το βασικό μισθό, ενώ σε υποαπασχόληση ούτε με 250 ευρώ το μήνα. Πρόσθετες παροχές, όπως η εξάμηνη άδεια του ΟΑΕΔ, δεν αφορούν το σύνολο των εργαζόμενων γυναικών. Σε πολλές μάλιστα περιπτώσεις ακυρώνονται στην πράξη από τους εργοδότες.
Πολλές λεχώνες, θηλάζουσες, νέες μητέρες εργαζόμενες στοχοποιούνται από εργοδότες, προϊστάμενους, ακόμα και συναδέλφους, σε ένα γενικό κλίμα που καλλιεργεί το σύστημα, ότι τάχα η άδεια μητρότητας είναι προνόμιο, και όχι ανάγκη και δικαίωμα για τη γυναίκα και το παιδί της.
Στην ΕΕ τα προηγούμενα χρόνια η άδεια μητρότητας αποτέλεσε αντικείμενο διαφωνιών. Η επέκταση της διάρκειας της υποχρεωτικά από τις 14 στις 17 εβδομάδες ναυάγησε κάτω από τις αντιρρήσεις κυβερνήσεων και φυσικά των επιχειρηματικών ομίλων. Σήμερα, η αναθεώρηση της Οδηγίας για την άδεια μητρότητας δεν βρίσκεται πια στο τραπέζι της συζήτησης. Έτσι, η ελάχιστη διάρκεια της άδειας παραμένει στις 14 βδομάδες, ενώ η πληρωμή των γυναικών δεν είναι απαραίτητο να ανέρχεται στο ύψος του μισθού τους, αλλά αρκεί να μην πέφτει κάτω από το επίπεδο της αποζημίωσης που δίνεται κατά τη διάρκεια της άδειας ασθενείας.
Αντίστοιχα, όσον αφορά την Οδηγία για τη γονική άδεια (2010/18/ΕU) το ενδιαφέρον επικεντρώνεται στις ρυθμίσεις που θα μοιράζουν την άδεια αυτή και στους δύο γονείς, καθώς σήμερα η χρήση της γίνεται κυρίως από τις μητέρες. Αξίζει να σημειωθεί ότι για τη γονική άδεια προβλέπεται συνολική διάρκεια τουλάχιστον τεσσάρων μηνών, από τους οποίους ο ένας δεν μπορεί να μεταφερθεί από τον έναν γονιό στον άλλο. Αυτό που δεν προβλέπεται από την ΕΕ, αλλά εξαρτάται από κάθε κράτος, είναι η πληρωμή των γονιών που κάνουν χρήση της. Έτσι, υπάρχουν πολλές χώρες, μεταξύ των οποίων και η Ελλάδα, όπου η γονική άδεια είναι άνευ αποδοχών.
Θηλασμός: ουσιαστικά μέτρα για την προαγωγή του. Η θέση μας…
Όλοι γνωρίζουμε τα πλεονεκτήματα του μητρικού γάλακτος και τα οφέλη του μητρικού θηλασμού για τη μητέρα και το παιδί. Ο θηλασμός είναι μεν μια φυσική διαδικασία, απαιτείται όμως κάποιος βαθμός εκπαίδευσης της εγκύου και της λεχώνας ώστε να μπορέσει να τα καταφέρει. Πολλές νέες μητέρες δυσκολεύονται να θηλάσουν, αγχώνονται, παραπληροφορούνται και εγκαταλείπουν το θηλασμό. Πέρα από τα άλλα εμπόδια, όπως επιστροφή στη δουλειά. Ο μητρικός θηλασμός προϋποθέτει ψυχοσωματική υγεία και ισορροπία της μητέρας. Η ΟΓΕ παλεύει για τη δημιουργία κέντρων ενημέρωσης και εκπαίδευσης για το θηλασμό μέσα στα μαιευτήρια, αλλά και στο δίκτυο ΠΦΥ, στα πλαίσια ενός ενιαίου Αποκλειστικά Δημόσιου και Δωρεάν Συστήματος Υγείας. Ώστε με επιστημονικά κριτήρια και πρακτικά μέτρα, να διευκολύνεται η νέα μητέρα και να προάγεται πραγματικά ο θηλασμός.
Παράλληλα απαιτούμε τη μείωση της τιμής του συσκευασμένου βρεφικού γάλακτος που κυκλοφορεί στο εμπόριο, για όσες μητέρες αδυνατούν για διάφορους λόγους να θηλάσουν. Το έτοιμο βρεφικό γάλα είναι είδος πρώτης ανάγκης και θα έπρεπε να δίνεται δωρεάν ή σε πολύ χαμηλή τιμή, αντίθετα από τις ισχύουσες υψηλότατες τιμές πώλησης που το καθιστούν είδος πολυτελείας για τη λαϊκή οικογένεια.
Θηλασμός: στη θεωρία τον προάγουν. Στην πράξη τον υπονομεύουν και τον χρησιμοποιούν σαν πόλο έλξης τουριστών…
Το 2014 ψηφίστηκε στη χώρα μας νόμος για την προαγωγή δήθεν του μητρικού θηλασμού, που διαφημίστηκε πολύ από τα μέσα. Ο νόμος έχει επίκεντρο τη δημιουργία «σταθμών θηλασμού» σε δημόσιους και εργασιακούς χώρους, με στόχο υποτίθεται τη διευκόλυνση των νέων μητέρων.
Σήμερα, οι σταθμοί θηλασμού, κυρίως σε επιχειρήσεις όπου εργάζονται μαζικά γυναίκες, αποτελούν όχημα προκειμένου οι εργαζόμενες να είναι «διαθέσιμες» στις απαιτήσεις της καπιταλιστικής εργοδοσίας, χωρίς σταθερό ωράριο, χωρίς μειωμένο ωράριο εργασίας τα δύο πρώτα χρόνια του παιδιού κα. Στο ίδιο πλαίσιο, μιας και τα ισοδύναμα έχουν γίνει της μόδας, δεν είναι απίθανο να αναγορευτούν οι σταθμοί θηλασμού σε ισοδύναμο μέτρο της άδειας θηλασμού, ώστε να εγκαλούν τις νέες μητέρες να επιστρέφουν στη δουλειά σε συντομότερο διάστημα μετά τον τοκετό. .
Η ΕΕ και οι κυβερνήσεις θεωρούν ότι οι εργαζόμενες μητέρες μπορούν να θηλάζουν τα παιδιά τους χωρίς να έχουν άδειες μητρότητας και θηλασμού κατοχυρωμένες και αυξανόμενες σε διάρκεια. Χωρίς μειωμένα ημερήσια και εβδομαδιαία ωράρια που θα τους επιτρέπουν χωρίς άγχος να θηλάζουν τα παιδιά τους. Χωρίς απαγόρευση της νυχτερινής εργασίας, της δεκάωρης και δωδεκάωρης εργασίας για τον καιρό της γαλουχίας.
Προκλητικά αποκαλυπτική, για τους αντιλαϊκούς στόχους τους απέναντι στις μητέρες, ήταν η επιχειρηματολογία που ανέπτυξε η κυβέρνηση κατά την ψήφιση του νόμου για το θηλασμό. Με κυνισμό και θράσος κόμπαζαν σχετικά με την «επένδυση» που αποτελούν οι νέες ρυθμίσεις, και για τα σημαντικά οφέλη που αναμένεται να φέρουν οι «σταθμοί θηλασμού» στον τουρισμό.
Έκανα παιδί. Η πρόληψη και προαγωγή της υγείας του τίνος ευθύνη είναι? Η πρότασή μας.
Στο επίκεντρο της πρότασής μας είναι η κάλυψη των πραγματικών και σύγχρονων αναγκών των παιδιών. Για αυτό παλεύουμε για κέντρα υγείας δημόσια και δωρεάν, αστικού τύπου, με παιδίατρο, οδοντίατρο, ορθοδοντικό, λογοθεραπευτή και όλες τις αναγκαίες ειδικότητες για την παρακολούθηση, πρόληψη και διασφάλιση της ολόπλευρης υγείας και ευρωστίας των παιδιών σε όλα τα στάδια ανάπτυξης. Με κεντρικό σχεδιασμό και κρατική ευθύνη.
Εφαρμογή προγράμματος εμβολιασμού με βάση τα νεότερα επιστημονικά δεδομένα σε όλα τα παιδιά, χωρίς προϋποθέσεις, δωρεάν. Μέσα από οργανωμένα κέντρα εμβολιασμού ενταγμένα στο κέντρο υγείας. Ο εμβολιασμός πρέπει να είναι υποχρεωτικός, και όχι κατ επιλογή, καθώς αποτελεί μέτρο προστασίας για ολόκληρη την κοινωνία. Διεκδικούμε όλα τα εμβόλια να γίνονται δωρεάν, μαζί και το νεότερο του μηνιγγιτιδόκοκκου. Για όλα τα παιδιά, ασφαλισμένα και ανασφάλιστα. Με οργανωμένο τρόπο μέσα από τα παραρτήματα του ΠΕΔΥ και τα Κέντρα μάνας-παιδιού. Όχι μέσα από αμφίβολα δίκτυα όπως ΜΚΟ, φιλανθρωπικές οργανώσεις και Εκκλησία.
Διεκδικούμε την ανάπτυξη σχολιατρικής υπηρεσίας. Την παρουσία ιατρών σε σχολικές μονάδες, παιδικούς σταθμούς, χώρους άθλησης και παιδικές χαρές. Τη διευκόλυνση και δωρεάν έκδοση όλων των απαραίτητων πιστοποιητικών υγείας για τα παιδιά.
Έκανα παιδί. Η πρόληψη και προαγωγή της υγείας του τίνος ευθύνη είναι? Η πραγματικότητα που βιώνουμε…
Η κατάσταση στο δημόσιο σύστημα υγείας και την ΠΦΥ είναι σε όλες μας γνωστή. Το ΠΕΔΥ υπολειτουργεί χειρότερα από το πρώην ΙΚΑ. Όσο για τα λιγοστά δημόσια παιδιατρικά νοσοκομεία στενάζουν από την έλλειψη προσωπικού και το φόρτο εργασίας. Σημαντική μερίδα γονιών απευθύνονται σε ιδιώτες παιδιάτρους, πληρώνοντας πολλές εκατοντάδες ευρώ από την τσέπη τους για τις αναγκαίες επισκέψεις και τους εμβολιασμούς. Όσο για τους ανασφάλιστους, που είναι πολλοί, το κόστος των εμβολίων το επιβαρύνονται εξ ολοκλήρου. Μάλιστα ορισμένα εμβόλια δεν καλύπτονται από το Υπουργείο ούτε για τους ασφαλισμένους, όπως του μηνιγγιτιδόκοκκου που κυκλοφόρησε πρόσφατα και κοστολογείται περί τα 100 ευρώ η μία μόνο δόση.
Ένα ακόμα, λοιπόν, καίριο ζήτημα για τις γυναίκες, όπως ο εμβολιασμός των παιδιών τους, πλασάρεται από το κράτος ως ατομική τελείως υπόθεση και ευθύνη. Παράλληλα φουντώνουν οι αντιεπιστημονικές αντιεμβολιαστικές θεωρίες, οι οποίες βρίσκουν πιο ευήκοα ώτα στις γυναίκες και τα ζευγάρια που στενάζουν οικονομικά τον καιρό της κρίσης Το σύστημα τις περιτυλίγει ως συνήθως με το μανδύα του ριζοσπαστικού και πιο «φυσικού», οπότε οι επιστήμονες πλέον μιλούν για αντιεμβολιαστικό κίνημα που βάζει σε κίνδυνο τη δημόσια υγεία.
Πέρα από τα εμβόλια, για ένα απλό πιστοποιητικό υγείας για το παιδί ταλαιπωρείσαι ή πληρώνεις ή και τα δύο. Το ίδιο ισχύει για τον οδοντίατρο και τον ορθοδοντικό, που κοστίζουν μια περιουσία. Και εάν το παιδί χρειάζεται λογοθεραπευτή, ψυχολόγο, παιδοψυχίατρο και πάει λέγοντας, πάλι οι γονείς πρέπει, εάν το αντιληφθούν έγκαιρα, να περιμένουν μήνες για τη διάγνωση από δημόσιο φορέα, για την ελάχιστη αποζημίωση των θεραπειών από τον ΕΟΠΥΥ. Και εννοείται πως πρέπει να βάλουν βαθιά το χέρι στην τσέπη. Αλλιώς τίποτα…
Προσχολική αγωγή: ανάγκη και δικαίωμα για το παιδί και την οικογένεια. Η θέση μας. Το διεκδικητικό μας πλαίσιο.
Η προσχολική αγωγή είναι δικαίωμα κάθε παιδιού, κάθε λαϊκής οικογένειας και δεν επιτρέπεται να αντιμετωπίζεται ως εμπόρευμα. Όχι μόνο διότι επιτρέπει στους γονείς να εργαστούν, όπως πολλοί πιστεύουν στις μέρες μας. Αλλά διότι συμβάλλει στη σωστή ψυχοσωματική ανάπτυξη και την ομαλή κοινωνικοποίηση των παιδιών. Αποτελεί αναγκαία βαθμίδα στη διαπαιδαγώγηση του ανθρώπου και απαιτείται η σύγχρονη οργάνωσή της να ικανοποιεί τις ανάγκες των παιδιών.
Διεκδικούμε δημόσιους, δωρεάν, σύγχρονους και ασφαλείς παιδικούς σταθμούς. Με κτιριακή επάρκεια, υποδομή, ποιότητα φαγητού, μόνιμο, εξειδικευμένο, επαρκές προσωπικό, με ενιαίο φορέα προσχολικής αγωγής και ενιαίο παιδαγωγικό πρόγραμμα. Παλεύουμε να καλύπτεται το σύνολο των αιτήσεων και να γίνονται δεκτά όλα τα παιδιά, Ελλήνων και μεταναστών, χωρίς όρους και προϋποθέσεις. Απαραίτητη είναι η δημιουργία σαφώς περισσότερων παιδικών σταθμών από τους υπάρχοντες, ώστε να καλυφθούν όλες οι ανάγκες.
Προσχολική αγωγή: αντιμετωπίζεται σαν ατομική υπόθεση. Λειτουργεί σαν «παιδικό πάρκινγκ»…
Η κυρίαρχη αντίληψη της ΕΕ και των κυβερνήσεων θεωρεί την διαπαιδαγώγηση των παιδιών αποκλειστικά οικογενειακή υπόθεση, θολώνοντας έντεχνα και αναιρώντας τον κοινωνικό της χαρακτήρα. Οι παιδικοί σταθμοί στη χώρα μας πέρασαν πριν χρόνια στην ευθύνη των δήμων. Και δεν έφτανε αυτό, αλλά η κυβέρνηση έφτασε να δεσμεύσει τα αποθεματικά των δήμων, και μαζί με αυτά τα χρήματα για τους παιδικούς σταθμούς. Οι ελλείψεις σε κτιριακές υποδομές και προσωπικό είναι τεράστιες και γιγαντώνονται διαρκώς. Έτσι χιλιάδες παιδιά κάθε χρόνο μένουν εκτός «δημόσιων» παιδικών σταθμών. Στους οποίους τα τροφεία φτάνουν και περισσότερα από 100 ευρώ ανά παιδί ανά μήνα. Ενδεικτικά τη σχολική χρονιά 2015-2016 έμειναν εκτός συνολικά 25.882 παιδιά από όσα έκαναν αίτηση στο πρόγραμμα μέσω ΕΣΠΑ.
Πολλοί νέοι γονείς καταφεύγουν εξ ανάγκης σε ιδιωτικούς παιδικούς σταθμούς καταβάλλοντας δίδακτρα, ή τελικά επιστρατεύονται συγγενείς, ή γυναίκα στο σπίτι επί πληρωμή για τη φύλαξη του παιδιού. Κατ αυτό τον τρόπο το παιδί στερείται της ορθής και ομαλής κοινωνικοποίησης και διαπαιδαγώγησης. Ακόμα όμως και οι υπάρχοντες δημοτικοί παιδικοί σταθμοί έχουν συχνά στην ουσία μορφή και ρόλο «παιδικού πάρκινγκ» ‘η αλλιώς «παιδοφυλακτηρίου», παρά τις φιλότιμες προσπάθειες των παιδαγωγών. Αιτία είναι η παραβίαση της ορθής αναλογίας παιδαγωγών-νηπίων, λόγω της υποχρηματοδότησης και της έλλειψης προσωπικού. Και να μην ξεχνάμε ότι τίποτα δε γίνεται από ανικανότητα ή κατά λάθος. Πρόκειται, όπως και για τα άλλα ζητήματα που αφορούν τη μητρότητα, για ξεκάθαρη πολιτική κατεύθυνση και επιλογή, σε κεντρικό επίπεδο- κυβέρνηση, αλλά και σε τοπικό στους δήμους, στις Περιφέρειες.
Μητέρες με παιδιά ΑμΕΑ: αφημένοι στην «ατυχία» τους από το κράτος… Η θέση μας.
Μια κοινωνία που έχει στη βάση της την αδικία, δεν μπορεί να αντιμετωπίσει ισότιμα τον ανάπηρο, πόσο μάλλον το ανάπηρο παιδί της λαϊκής οικογένειας. Οι γονείς συχνά δε λαμβάνουν έγκαιρα την απαραίτητη ενημέρωση για το νεογέννητο με ειδικές ανάγκες, αφού οι αντίστοιχες δομές πρόνοιας είναι λίγες. Το οικονομικό κόστος είναι δυσβάσταχτο, καθώς τα μηνιαία έξοδα, όπως για εργοθεραπείες, φτάνουν και τα 600 ευρώ. Το κράτος παρέχει λιγότερο από τα ελάχιστα στα παιδιά ΑμΕΑ σε σχολεία και υπηρεσίες πρώιμης παρέμβασης. Η δημόσια ειδική εκπαίδευση υποβαθμίζεται όλο και περισσότερο. Σύμφωνα με επίσημα στοιχεία περίπου το 10-15 % των παιδιών με αναπηρία γράφονται σε σχολείο, και στην πλειοψηφία τους το εγκαταλείπουν. Φυσικά και στον ευαίσθητο τομέα της ειδικής αγωγής οι επιχειρηματίες «κάνουν πάρτι», πατώντας στην ανάγκη των γονιών και του παιδιού. Συνεπώς η δήθεν υποχρεωτικότητα που διατυμπανίζει το κράτος είναι σκέτη υποκρισία, αφού οι γονείς φορτώνονται το κόστος, εάν έχουν.
Το πρόβλημα που βασανίζει κάθε μητέρα παιδιού μΕΑ είναι «τι θα γίνει το παιδί μου μετά?». Μετά από το σχολείο και την ενηλικίωση, όταν δε θα βρίσκεται κάτω από τη φροντίδα της. Πέραν τούτου υπάρχει άγνοια που πυροδοτεί ένα φαύλο κύκλο. Η κοινωνική αποδοχή περιορίζεται, ο φόβος μεγαλώνει, η διάθεση της οικογένειας να κρύψει το πρόβλημα ενισχύεται.
Εμείς παλεύουμε για δωρεάν, ποιοτικό προγεννητικό έλεγχο σε όλες τις γυναίκες ώστε να μειώνονται οι γεννήσεις παιδιών με συγγενή νοσήματα και σύνδρομα. Επίσης διεκδικούμε στελέχωση των κρατικών μαιευτηρίων με εξειδικευμένο προσωπικό, ώστε έγκαιρα να γίνεται η διάγνωση παιδιών μΕΑ. Ή και από τον οικογενειακό παιδίατρο του δημόσιου και δωρεάν κέντρου υγείας. Διεκδικούμε εξειδικευμένες δομές που θα αποτελούν ένα δίκτυο συνδεδεμένο με τα δημόσια μαιευτήρια, τα κέντρα υγείας, δομές προσχολικής αγωγής και τα σχολεία, ώστε να διασφαλίζεται όχι μόνο η έγκαιρη διάγνωση, αλλά και η ολοκληρωμένη παρέμβαση και ολόπλευρη στήριξη γονιών και παιδιών. Αγωνιζόμαστε για την καθιέρωση της ειδικής αγωγής ως υποχρεωτικής από την ηλικία των 3 ετών, αποκλειστικά δημόσια και δωρεάν. Ώστε οι γονείς να μην καταβάλλουν ούτε ένα ευρώ για τη διάγνωση, αξιολόγηση, συμβουλευτική και αντιμετώπιση των παιδιών μΕΑ.
Η φροντίδα και διαπαιδαγώγηση των παιδιών μΕΑ δεν είναι ατομική υπόθεση και οικογενειακή ευθύνη, είναι κοινωνική υπόθεση και υποχρέωση του κράτους. Ώστε τα παιδιά μΕΑ και οι οικογένειές τους να μπορούν να ζουν μια ζωή αξιοπρεπή, χαρούμενη και δημιουργική.
Φασισμός και μητρότητα: δηλητηριώδεις απόψεις για τις μητέρες και τα παιδιά…
Και μέσα από το σύνθετο ζήτημα της μητρότητας, ως ριζοσπαστικό γυναικείο κίνημα έχουμε καθήκον να αποκαλύπτουμε τις άθλιες, αντιδραστικές, επικίνδυνες απόψεις των φασιστικών μορφωμάτων, όπως της Χ.Α. στη χώρα μας. Για να γνωρίζουν οι γυναίκες, οι νυν και μέλλουσες μητέρες, και να ορθώσουμε όλες μαζί τείχος στο δηλητήριο του φασισμού.
Τα 3 «Κ» της ναζιστικής Γερμανίας, kinder-kuche-kirche ( παιδιά-κουζίνα-εκκλησία ), είναι το ιδεολογικό πλαίσιο μέσα στο οποίο οριοθετεί ο φασισμός τη θέση της γυναίκας στην κοινωνία. Αυτό δεν είναι τυχαίο. Ο φασισμός είναι ο πιο ωμός καπιταλισμός, είπε ο Μπρέχτ. Οπότε προωθεί την ανισοτιμία της γυναίκας και χρησιμοποιεί τη μητρότητα ώστε να μπουν όλοι και όλα στην υπηρεσία των καπιταλιστών. Αποκαλυπτικό είναι πώς ο ναζισμός αντιμετωπίζει τον αναπαραγωγικό ρόλο των γυναικών, σαν «εργαλείο» , ενάντια στην υποτιθέμενη μόλυνση της γερμανικής φυλής από τους Εβραίους τότε, από τους μετανάστες σήμερα. Οι γυναίκες στη χιτλερική Γερμανία αντιμετωπίστηκαν ως μηχανές αναπαραγωγής και εκτροφής «φυλετικά καθαρών» παιδιών και μια σειρά μέτρα πάρθηκαν για τη διαπαιδαγώγησή τους σε αυτό το ρόλο. Οι εκτρώσεις για τις Γερμανίδες ήταν παράνομες. Ταυτόχρονα ήταν υποχρεωτικές οι στειρώσεις γυναικών που δεν κρίθηκαν ως φυλετικά καθαρές, θεωρήθηκαν φορείς κληρονομικών ασθενειών, όπως και η ευγονική, την οποία βάφτιζαν «δημογραφική πολιτική».
Σε συνέχεια και συμφωνία με τους ναζί, αντίστοιχη είναι η ιδεολογική φαρέτρα της Χ.Α. σήμερα, όπως αποτυπώνεται στην «ιδεολογική βιβλιοθήκη» του Μετώπου γυναικών: «Εμείς, οι Ελληνίδες μέλη του Λαϊκού Συνδέσμου, είμαστε ενάντια σε κάθε λογής διακηρύξεις για την ισότητα των δύο φύλων. Η υποτιθέμενη απελευθέρωση της γυναίκας την αποπροσανατόλισε από την πραγματική ουσία του ύψιστου ρόλου της, τη Μητρότητα. Δηλαδή την υποχρέωση και την ύπατη τιμή να φέρει στον κόσμο και να αναθρέψει τα νέα Βλαστάρια στον κορμό της φυλής, ώστε να γεφυρώσει μέσω του παρόντος το παρελθόν και το μέλλον. Πιστεύουμε ότι η Μητρότητα είναι ένα ιερότατο καθήκον». «Το πρώτιστο καθήκον που πράττει κάποιος για το Έθνος του είναι αυτό που έχει ορίσει η φύση και για τα δύο φύλα, δηλαδή η τεκνοποιία και η σωστή διαπαιδαγώγηση των τέκνων αυτών». Ώστε να υπηρετούν τους καπιταλιστές, να δουλεύουν σαν σκλάβοι για ένα κομμάτι ψωμί και να φτάνουν και στο έγκλημα για τα αφεντικά τους, συμπληρώνουμε εμείς με βάση την πρακτική τους. Αλλού αναφέρουν: « Η έκτρωση είναι έγκλημα κατά της φυλής, η οποία φυλή αποτελεί υπέρτατη αξία του κινήματός μας». Η Χ.Α. υποστηρίζει την απαγόρευση της έκτρωσης διά νόμου.
Τα μέλη και οι φίλες της ΟΓΕ έχουμε καθήκον να αποκαλύπτουμε στις γυναίκες και τα παιδιά των λαϊκών οικογενειών τις αντιδραστικές θέσεις της Χ.Α. για τη γυναίκα, το ρόλο της, τη μητρότητα. Ο λαϊκισμός τους μπερδεύει μερίδα γυναικών και τη νεολαία. Ας μην παίρνουμε ως δεδομένο ότι όλες οι γυναίκες γνωρίζουν και κατανοούν την ιδεολογία και τον ύπουλο ρόλο τους. Άλλωστε πατάνε σε προβλήματα που βιώνουμε καθημερινά,, όπως η ανεργία, η εξαθλίωση για πολλές οικογένειες, η υπογεννητικότητα, και πλασάρουν με θράσος και τσαμπουκά κάποιες από τις απόψεις τους, επιλεκτικά και αποπροσανατολιστικά. Η σαπίλα των θέσεών τους προσπαθεί να φτιασιδωθεί με ψέματα και αποκρύψεις , πατώντας στην άγνοια, την ημιμάθεια και τη διαστρέβλωση της πραγματικότητας και της ιστορίας, μέσα και από τα σχολικά βιβλία. Το ριζοσπαστικό γυναικείο κίνημα στη χώρα μας από πολύ παλιά, και μέσα από την ΟΓΕ τα τελευταία 40 χρόνια, παίζει και θα συνεχίσει να παίζει σημαντικό ρόλο στην αντιμετώπιση και απομόνωση του φασισμού.
Η προστασία της μητρότητας εξασφαλισμένη στα πρώην σοσιαλιστικά κράτη: η ιστορική πραγματικότητα ενάντια στην απόκρυψη και τη λασπολογία που μας προβάλλουν. Μέτρα που σήμερα φαντάζουν ανέφικτα ήταν καθημερινότητα…
Η σοσιαλιστική εξουσία στη Σοβιετική Ένωση έθεσε τις βάσεις για την πραγματική κατάργηση της καταπίεσης της γυναίκας. Το σοσιαλιστικό κράτος πάντα θεωρούσε σαν ένα από τα βασικά του καθήκοντα την προστασία της μητέρας και του παιδιού. Καθώς επίσης την εξασφάλιση στη γυναίκα εκείνων των συνθηκών που θα της επιτρέπουν να συνδυάζει την παραγωγική και κοινωνική δραστηριότητα με τη μητρότητα και την ανατροφή των παιδιών της. Η εργατική νομοθεσία προέβλεπε την εξασφάλιση της εργασίας των γυναικών, ιδιαίτερα στην περίοδο της εγκυμοσύνης. Οι έγκυες στη Σοβιετική Ένωση απαλλάσσονταν από τις υπερωρίες και τη νυχτερινή εργασία και μετατίθονταν σε πιο ελαφριές δουλειές.
Στα χρόνια της σοβιετικής εξουσίας οργανώθηκε δίκτυο ιατρείων για την παρακολούθηση των γυναικών στα μαιευτήρια και τα γυναικολογικά τμήματα των νοσοκομείων. Η νοσοκομειακή περίθαλψη των γυναικών κατά τον τοκετό ήταν εξασφαλισμένη από το κράτος ολοκληρωτικά, στις πόλεις και τα χωριά. Η συστηματική παρακολούθηση της υγείας της γυναίκας επέτρεπε την πρόληψη πολλών παθήσεων μητέρας και μωρού, καθώς και την αποφυγή περιγεννητικών επιπλοκών. Η οργάνωση της φροντίδας για τις έγκυες περιλάμβανε στενή παρακολούθηση με εξετάσεις και ιατρικές συμβουλές και εξασφάλιση ειδικής ιατρικής βοήθειας κατά και μετά τον τοκετό. Το αποτέλεσμα ήταν η σημαντική μείωση της θνησιμότητας για τις μητέρες και τα νεογνά.
Στη συνέχεια την προστασία της υγείας των παιδιών αναλάμβανε ένα πυκνό οργανωμένο δίκτυο υγείας υπό την ευθύνη του κράτους. Βασικό ρόλο στην περίθαλψη των παιδιών έπαιζαν οι παιδικές πολυκλινικές και τα εξωτερικά ιατρεία. Για πρώτη φορά στον κόσμο καθιερώθηκε η γενική υποχρεωτική ιατρική παρακολούθηση των παιδιών από παιδιάτρους και μόνιμες νοσοκόμες. Χαρακτηριστικό γνώρισμα αυτής της φροντίδας ήταν η αύξηση του αριθμού των μαιευτήρων και των γυναικολόγων (κατά 400% τη χρονική περίοδο 1940-1974), των παιδικών πολυκλινικών, του αριθμού των κλινών για εγκύους, λεχώνες, για γυναίκες που έπασχαν από γυναικολογικές παθήσεις (κατά 200% τη χρονική περίοδο 1940-1974), καθώς και των ιατρείων όπου παρακολουθούνταν οι γυναίκες. Οι παιδίατροι αυξήθηκαν κατά 450% τη χρονική περίοδο 1940-1974. Το 1987 στην ΕΣΣΔ λειτουργούσε το κρατικό σύστημα προστασίας μητέρας και παιδιού, στο οποίο εντάσσονταν, ανάμεσα στα άλλα, πάνω από 28.000 γυναικεία ιατρεία και πολυκλινικές.
Η προσοχή του σοβιετικού συστήματος Πρόνοιας ήταν η σοβαρή στήριξη στους εργαζόμενους γονείς, στην ανατροφή και διαπαιδαγώγηση ενός παιδιού. Το 1987 πάνω από 16 εκατομμύρια Σοβιετικά παιδιά πήγαιναν σε 140 χιλιάδες παιδικούς σταθμούς. Το κράτος κάλυπτε τα 4/5 των εξόδων συντήρησής τους. Το ποσό που πλήρωναν οι γονείς δεν κάλυπτε ούτε καν το κόστος διατροφής των παιδιών, ενώ ορισμένες οικογένειες – οι πολύτεκνες ή με χαμηλά εισοδήματα – απαλλάσσονταν από κάθε πληρωμή. Τα παιδιά μέχρι την ηλικία των 3 χρόνων δικαιούνταν δωρεάν φάρμακα.
Στην ΕΣΣΔ, το προσωπικό στο προσχολικό σύστημα Εκπαίδευσης (για παιδιά μέχρι 3 ετών) αποτελούσαν επιστήμονες ειδικά εκπαιδευμένοι για την αποστολή τους. Το πρόγραμμα και τα γεύματα ήταν επιστημονικά προγραμματισμένα. Για τους μαθητές υπήρχαν τα οικοτροφεία. Εκεί, στις «ομάδες μεγαλύτερης διάρκειας παραμονής», το παιδί γευμάτιζε, ξεκουραζόταν, πήγαινε βόλτα, ετοίμαζε τα μαθήματά του, ασχολούνταν με τον αθλητισμό, μέχρι οι γονείς του να σχολάσουν από τη δουλειά.
Αντίστοιχη μέριμνα υπήρχε από το κράτος και στη Γερμανική Λαοκρατική Δημοκρατία, όπου το πυκνό δίκτυο εξωνοσοκομειακών μονάδων Υγείας εξασφάλιζε την προστασία της μητρότητας και της αναπαραγωγικής ικανότητας της γυναίκας σε όλα τα σχετικά στάδια. Η πλήρης ιατρική εξέταση της γυναίκας ήταν υποχρεωτική, γινόταν τουλάχιστον μια φορά το χρόνο, με εκτενή γυναικολογική εξέταση. Ακόμα πιο τακτικές ήταν οι ιατρικές συμβουλές, ειδικά προς τις μητέρες. Σε κάθε περίπτωση, το δημόσιο και δωρεάν σύστημα Υγείας κάλυπτε οποιαδήποτε ανάγκη.
Αν μια εργαζόμενη είχε δύο παιδιά, διατηρούσε δικαίωμα μειωμένου ωραρίου μέχρι τα παιδιά της να συμπληρώσουν τα 16 τους χρόνια. Το φαγητό που σερβίρονταν στις τραπεζαρίες των εργοστασίων για τις έγκυες εργάτριες ήταν ειδικό για την περίπτωσή τους και εντελώς δωρεάν. Ιδιαίτερη κρατική στήριξη απολάμβαναν οι μητέρες χωρίς σύζυγο, όπως και οι πολύτεκνες οικογένειες. Μεταξύ άλλων, είχαν προτεραιότητα στις θέσεις των παιδικών σταθμών και των νηπιαγωγείων, σε προληπτικές άδειες και διακοπές. Στα τέλη της δεκαετίας του 1970, το 60% των βρεφών στη ΓΛΔ πήγαινε σε βρεφικούς σταθμούς και το 86% των λίγο μεγαλύτερων σε παιδικούς σταθμούς.